Nội san TÂY SƠN PHÚ XUÂN (NS TSPX) số 1/2018 của Nhóm Nghiên cứu Đan Dương (Nhóm NCĐD) ra đời sau khi công trình Phủ Dương Xuân thời các chúa Nguyễn – tiền thân của Cung điện Đan Dương – sơn lăng của Hoàng đế Quang Trung tại Huế ra mắt độc giả trong và ngoài nước hồi đầu năm 2018. Nay Nhóm NCĐD kỷ niệm 230 năm (1788-2018) vua Quang Trung lên ngôi ở Núi Bân, TP Huế bằng NS TSPX số 2/2018 này.
Như trang web cungdiendanduong.net và NS TSPX số 1/2018 đã trình bày: Nhóm NCĐD chỉ có một mục đích là góp phần làm rõ thời Nguyễn Huệ/Quang Trung ở Huế. Những chủ đề chung: Những hoạt đông chiến tranh và xây dựng đất nước của triều đại Quang Trung, những quan tướng phò Quang Trung giúp nước, tác động qua lại giữa Hoàng đế Quang Trung và các lực lượng thù địch trong và ngoài nước, về bệnh tình và sự ra đi của vị Hoàng đế anh hùng cùng với dấu tích lăng mộ của ông trên gò Dương Xuân. Nhóm cũng tập trung phản biện những thông tin nặng về truyên truyền mà nhẹ về khoa học lịch sử.
Trong số này chúng tôi khái quát những gì mình đã NGHIÊN CỨU khám phá được sau hơn 1/3 thế kỷ. Những khám phá đó đã được Viện Khảo cổ học Việt Nam báo cáo trong Hội nghị Thông báo Những phát hiện mới về khảo cổ học năm 2018 tổ chức tại Huế hồi cuối tháng 9-2018 vừa qua. Đọc thông tin này các nhà khoa học và độc giả gần xa sẽ hỏi “Một công trình khoa học quý giá như thế vì sao chưa được đưa vào kế hoạch khai quật tiếp để hoàn thành khu di tích và khai thác du lịch?”. Trả lời cho câu hỏi này chúng tôi xin mời quý vị đọc lá thư tôi gởi cho TS Đỗ Bang – Chủ tịch Hội KHLS TTH suốt 4 nhiệm kỳ gần 20 năm qua.
Ngoài các nghiên cứu truy cập từ nhiều nguồn, NS TSPX số 2/2018 phản ảnh một số hoạt động của Nhóm trong 6 tháng qua: Hoàn thành cuốn phim 5 tập DẤU TÍCH CUNG ĐIỆN ĐAN DƯƠNG - SƠN LĂNG CỦA HOÀNG ĐẾ QUANG TRUNG, thuyết trình về Cung điện Dan Dương với khoa Việt Nam học của Đại học Fulbright, trao đổi với những dòng họ tự nhận mình có bà con nội ngoại với vua Quang Trung ở Nam Định (ông Nguyễn Minh Tuấn và Nguyễn Anh Dũng), ở Mỹ Chánh Hải Lăng Quảng Trị (ông Nguyễn Văn Hòa), nhiều người ở Linh Đường (Hà Nội). Đặc biệt do yêu cầu trao đổi khoa học với nước ngoài, công trình Phủ Dương Xuân đang bắt đầu dịch sang tiếng Anh. Đây là một việc mới, Nhóm NCĐD rất mong được các bậc thầy Anh ngữ hiệu đính để bản dịch được hoàn chỉnh vẹn toàn.
Qua đây chúng tôi xin cám ơn TS Bùi Văn Liêm - Phó Viện trưởng Viện Khảo cổ Việt Nam đã tận tình vận động cho công trình Phủ Dương Xuân được tiếp tục khai quật để hoàn thành khu di tích lịch sử thời Tây Sơn ở gò Dương Xuân/ ấp Bình An, đã gởi cho chúng tôi các thông báo của Viện Khảo cổ có đề cập đến kết quả khai quật ở gò Dương Xuân trình bày ở Hội nghị Thông báo Những phát hiện mới về khảo cổ học năm 2018. Xin cám ơn các nhà NNC Lê Nguyễn, NNC Đào Phương Nghi đã cho phép sử dụng các nghiên cứu đưa vào NS TSPX số 2/2018. Cám ơn hai dịch giả L.G.N và Tô Diệu Lan đã bỏ nhiều thì giờ quý báu mở đầu công việc chuyển ngữ cho công trình nghiên cứu khám phá hơn 1/3 thế kỷ. Xin cám ơn anh Phạm Dzũng – Nhóm Bạn Cố đô Huế đã chia sẻ một phần chi phí cho NS TSPX số 2/2018 này.
Trong sáu tháng qua Nhóm NC Đan Dương kết nạp thêm được hai thành viên mới là nhà văn dịch giả Lê Trọng Sâm và Phan Thành Long-đạo diễn phim tư liệu.
Nội san chỉ lưu hành nội bộ. Sau này, nếu có yêu cầu sẽ đưa lên cungdiendanduong.net. Rất mong được trao đổi, phản biện, góp ý rộng rãi.
Kính chào.
Huế tháng 11-2018
Nhóm Nghiên Cứu Đan Dương.
Dưới đây là mục lục của Nội san Tây Sơn Phú Xuân số 2 - 2018
* Lời dẫn: Đường dài hạnh phúc |
- Nhóm NC Đan Dương (007) |
I. Nghiên cứu. |
|
1. Đã xác định được những dấu tích vùng Cung điện Đan Dương – sơn lăng của Hoàng đế Quang Trung ẩn mình trong lòng đất gò Dương Xuân |
- Nguyễn Đắc Xuân (009) |
Historical vestiges from Đan Dương Palace and the location of the tomb of Emperor Quang Trung - hidden deep underneath Dương Xuân mound - have been identified. |
- L.G.N. chuyển ngữ (017) |
2. Hoạt động Khảo cổ học Việt Nam năm 2017-2018 |
- Bùi Văn Liêm (027) |
3. Bài gửi Hội nghị thông báo Khảo cổ học lần thứ 53 |
- Bùi Văn Liêm - Nguyễn Hồng Kiên - Nguyễn Đăng Cường - Phan Cảnh Anh Vinh (036) |
4. “Ai công hầu ai khanh tướng” – Và nhân cách của một người trong cuộc |
- Thanh Tùng (042) |
5. La Sơn Phu Tử (trích) |
- Hoàng Xuân Hãn (045) |
6. Những nghi vấn về triều đại lịch sử Quang Trung |
- Nguyễn Duy Chính (052) |
7. Cái chết của vua Quang Trung |
- BS Bùi Minh Đức (065) |
8. Phản ứng của nhà Thanh khi được tin vua Quang Trung mất |
- Hồ Bạch Thảo (073) |
9. Về số phận hai người con của vua Quang Trung và công chúa Ngọc Hân |
- Nguyễn Đắc Xuân (080) |
10. Tây Sơn có phải là “Phong trào nông dân” không? |
- NNC Lê Nguyễn (086) |
11. Núi Bân nơi lưu giữ hào khí vương triều Tây Sơn – Nguyễn Huệ |
- Ngô Minh Thuyên (091) |
12. Điền dã về Tây Sơn thượng đạo |
- Nguyễn Minh Tân và Nguyễn Đình Đính (094) |
* Một số hình ảnh |
(101) |
II. Thông tin hoạt động. |
|
1. Thư học giả Hoàng Xuân Hãn |
- Hoàng Xuân Hãn (108) |
The letter of Hoang Xuan Han to the researcher Nguyen Dac Xuan |
- Tô Diệu Lan chuyển ngữ (111) |
2. Thuyết trình Khoa học về Nguyễn Huệ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm |
- Đào Phương Nghi (114) |
3. Thư gửi PGS.TS Đỗ Bang – Chủ tịch Hội KHLS tỉnh Thừa Thiên Huế |
- Nguyễn Đắc Xuân (121) |
4. Xây dựng dữ liệu nghiên cứu Phủ Dương Xuân bằng hình ảnh video |
- Nguyễn Đình Đính và Phan Long (130) |
5. Kính viếng anh linh Nhà sử học Phan Huy Lê |
- Nguyễn Đắc Xuân (136) |